Dobre wrażenie. O tym, czym właściwie jest, jakie ma znaczenie i jak można je kształtować napisano już bardzo dużo. Poczynająć od naukowych opracowań a skończywszy na luźnych, społecznych , temat Okazuje się jednak, że temat ten ciągle ewoluuje, dostarczając nam nowych, ciekawych obserwacji i wniosków. W dzisiejszym opracowaniu skupię się na tym, jak powstaje dobre wrażenie w tzw. pierwszym kontakcie i jak zrobić z tej wiedzy praktyczny użytek. Zapraszam do lektury.
Spis treści
Teoria pierwszego wrażenia
Teoria pierwszego wrażenia nie jest w psychologii społecznej niczym nowym. Już w 1946 roku słynny amerykański psycholog Solomon Asch przeprowadził eksperyment, w którym dowiódł, że pierwsze wrażenie może mieć znaczący wpływ na późniejsze opinie o osobie.
Bardziej kompleksowe teorie na temat znaczenia tzw. pierwszych wrażeń powstały nieco później. Socjolog Erving Goffman w swojej słynnej pracy „Człowiek w teatrze życia codziennego” opisał, jak duże znaczenie pierwsze wrażenie odgrywa w relacjach społecznych. Ponadto, psychologowie społeczni, tacy jak Albert Mehrabian, badali rolę komunikacji niewerbalnej w kształtowaniu pierwszych wrażeń. Wyniki tych badań okazały sie zaskakujące. Okazało się, że aż 55% komunikacji międzyludzkiej opiera się na gestach, wyrazie twarzy i tonie głosu. Podkreśla to szczególne znaczenie tych czynników w procesie tworzenia tzw. pierwszego wrażenia.
Dobre wrażenie – co to takiego?
Uogólniając, dobre wrażenie to reakcja mózgu przetwarzającego dostarczony mu pakiet danych w nacechowany pozytywnie sposób. Reakcja ta jest bardzo szybka, często automatyczna. Badania w dziedzinie psychologii społecznej sugerują, że ludzki mózg dokonuje kompleksowych ocen w ciągu ułamka sekundy na podstawie wizualnych i werbalnych sygnałów. Te pierwsze wrażenia mogą być kształtowane przez różne czynniki, takie jak wygląd, ekspresja twarzy, postawa ciała, ton głosu i inne bodźce sensoryczne.
Jest to proces mający wpływ na to, jak odbieramy i reagujemy na innych ludzi w różnych sytuacjach. Co warto dodać, powstałe opinie i oceny mają długotrwałe konsekwencje dla naszych relacji społecznych i zawodowych.
Sztuka wywierania wpływu na innych
Sztuka wywierania wpływu na innych to od wielu lat jeden z dyżurnych tematów w różnego rodzaju poradnikach biznesowych. Wszędzie tam gdzie tradycyjne techniki sprzedażowe docierają do ściany, do gry wchodzą mniej lub bardziej subtelne mechanizmy perswazyjne.
Techniki świadomego wywierania wpływu to często osobliwy miks zagadnień z zakresu psychologii, socjologii i paru innych, niekoniecznie naukowych dziedzin. Choć ich skuteczność w wielu przypadkach może budzić wątpliwości, trudno nie oprzeć się – nomen omen- wrażeniu, że współczesny biznes chętnie korzysta z tych zasobów.
Jedną z najlepiej ugruntowanych teorii jest mechanizm tzw. pierwszego, dobrego wrażenia. Od kiedy dowiedziono, że istnieje bezpośredni związek między zachowaniem, nastawieniem i osobistą prezentacją a jakością nawiązywanej relacji biznesowej, tzw. pierwsze wrażenie stało się stałym punktem wszelkich strategii wizerunkowych.
Dobre wrażenie w budowaniu relacji biznesowych
O co właściwie chodzi? Mówiąc w skrócie – o wrażenie jakie wywieramy na innych w pierwszym kontakcie. Im bardziej korzystne, tym łatwiej później rozwinąć i podtrzymać relację, zarówno na gruncie osobistym jak również zawodowym.
Faktem jest, że ludzie bardzo przywiązują się do swoich wrażeń i obserwacji. Jeśli zmieniają zdanie, to tylko pod wpływem naprawdę mocnych argumentów. Oznacza to bowiem przyznanie się przed samym sobą do błędu, a tego nikt nie lubi robić. W większości wolimy „mieć rację”, ponieważ daje nam ona komfort i poczucie, że nasz mechanizm oceny (lub jak kto woli – intuicja) działa prawidłowo. Mówi się nawet, że pierwsze wrażenie jest jednocześnie ostatnim wrażeniem, ponieważ bardzo często ma ono trwały charakter.
Jak zrobić dobre wrażenie?
Jakie czynniki decydują o dobrym wrażeniu? Zdaniem specjalistów od etykiety biznesowej, w pierwszym kontakcie należy pamiętać o 5 podstawowych kwestiach.
Punktualność
Punktualność jest przejawem szacunku do osoby i czasu który chce nam ona poświęcić.
Spóźnienie na pierwsze spotkanie jest odczytywane jako wyraz braku szacunku, niedbalstwa i złej organizacji. Problematyczne może być również wcześniejsze przybycie zwłaszcza w sytuacji, gdy spotkanie odbywa się np. w domu czy biurze naszego rozmówcy. Może odciągnąć gospodarza od ważnych, ostatnich przygotowań i zmusić go do nagłej zmiany niektórych planów. Dobrze jest więc pojawić się w umówionym miejscu zgodnie z ustaloną godziną.
Uścisk dłoni
Pierwszy uścisk dłoni z osobą której nie znamy to jedna z tych informacji, które- nie do końca wiadomo czemu- zostają nam w głowie na dłużej.
Jaki powinien być prawidłowy uścisk? Należy to odpowiednio wyważyć w zależności od okoliczności. Inny powinien być uścisk między mężczyznami, inny natomiast między kobietą a mężczyzną. Zbyt mocny może sugerować zdenerwowanie lub potrzebę dominowania. Zbyt luźny to informacja, że w gruncie rzeczy nie jesteśmy zbytnio zainteresowani właściwym powitaniem. Ręka którą się witamy nie powinna być w żadnym razie wilgotna (często jest to objawem nadmiernego stresu). W trakcie uścisku należy zachować kontakt wzrokowy. Co ciekawe, poprawny uścisk dłoni można wyćwiczyć. Są nawet szkoły zajmujące się fachowo tym zagadnieniem 🙂
Wygląd
Wygląd jest jednym z elementów najmocniej decydujących o pierwszym wrażeniu. Ludzie są wzrokowcami i swoich pierwszych osądów dokonują na podstawie tego, co widzą.
Schludny, zadbany wygląd to istotny element w tworzeniu pierwszego wrażenia. Odpowiedni ubiór i dodatki, kosmetyka i elementy podlegające pielęgnacji (zarost, fryzura, makijaż, manicure) – wszystkie one tworzą w oczach odbiorcy wyobrażenie o tym, kim jesteśmy i co sobą reprezentujemy.
Uśmiech
Uśmiech jest jednym z najważniejszych elementów podlegających ocenie na wstępnym etapie znajomości. Ludzie uśmiechnięci zwykle robią dobre wrażenie.
Prawdziwy, szczery uśmiech angażuje wszystkie mięśnie twarzy i jest widoczny zwłaszcza w oczach. Dzięki naturalnemu uśmiechowi sprawisz wrażenie osoby szczęśliwej, pogodnej, uporządkowanej i godnej zaufania. Warto się zatem uśmiechać, jednak tylko w naturalny i przyjazny sposób. Wymuszony, sztuczny uśmiech można wyczuć na kilometr. Bezwzględnie należy go unikać.
Rozmowa
Biegłość w prowadzeniu konwersacji to wielka sztuka. Od niej zależy, czy Twój rozmówca naprawdę będzie zainteresowany tym, co chcesz mu przekazać.
Kiedy już zdobędziemy czyjąś uwagę, możemy ją łatwo podtrzymać spokojnym tonem głosu i zrównoważonym tempem mowy. W tej kwestii warto czasem dostosować się tempem i intonacją do rozmówcy, dzięki czemu będziemy lepiej rozumiani. Należy pamiętać również, że w rozmowie ważne jest nie tylko to, co sami chcemy powiedzieć, ale również umiejętność słuchania drugiej strony. Konwersacja prowadzona z szacunkiem do naszego interlokutora sprawi, że sami zyskamy jego zaufanie i szacunek.
Dobre wrażenie w kontakcie bez kontaktu
Pierwsze wrażenie powstaje nie tylko w kontaktach bezpośrednich, ale również w formie zdalnej. Kiedy potencjalny klient czy partner biznesowy po raz pierwszy trafia na naszą stronę internetową czy profil w social media, w tworzeniu pierwszego wrażenia główną rolę odgrywają prezentowane tam zdjęcia biznesowe. I to właśnie one stanowią podstawę tej pierwszej oceny.
Wielu ludzi uważa się za osoby niefotogeniczne, jednak nie ma to większego znaczenia. Mało kto bowiem jest zainteresowany tym, jak faktycznie wyglądamy. Czym innym jest natomiast sama forma prezentacji. Amatorskie zdjęcia na oficjalnej stronie firmowej nie są najlepszym świadectwem naszego profesjonalizmu. Z kolei brak jakichkolwiek zdjęć w zakładkach „o nas” jest często postrzegany wręcz jako… brak wiarygodności. Tym bardziej, gdy nasza konkurencja zadbała o te aspekty.
Przy odrobinie wprawy takie zdjęcie biznesowe możesz wykonać sam, we własnym domu. Wcześniej jednak polecam przeczytać ten post.
Efekt halo
W odniesieniu do zdjęć biznesowych bardzo często pojawia się określenie efektu halo lub efektu aureoli. Co to takiego? Psychologowie i specjaliści od wizerunku określają go mianem błędu poznawczego który popełniamy oceniając innych ludzi.
Mechanizm powstawania efektu jest prosty. Ludzki mózg analizując otaczającą nas rzeczywistość w natłoku informacji szuka dróg na skróty. Oszczędzając swoje zasoby stosuje różnego rodzaju uproszczenia, które choć nie zawsze zgodne ze stanem faktycznym, to dla odbiorcy często stają się dominującym wrażeniem. Jeśli więc widzimy profesjonalne zdjęcie na którym osoba wygląda w sposób atrakcyjny, w automatyczny sposób przypisujemy jej dodatkowe walory. W odniesieniu do zdjęć biznesowych są to najczęściej kompetencje i profesjonalizm, jako kluczowe cechy środowiskowe. W automatyczny sposób zwiększa to nasze zaufanie zanim jeszcze osobiście poznamy osobę ze zdjęcia.
Dobre, profesjonalne zdjęcia są dla odbiorcy pozytywnym sygnałem i zachętą do podjęcia kontaktu. Tworzą dobre wrażenie i dają mu poczucie komfortu, zanim jeszcze uściśnie naszą dłoń. Potencjał dobrych zdjęć wizerunkowych jest w tej kwestii nie do przecenienia.
O dobre wrażenie warto dbać
Bez względu na to jak podchodzimy do teorii, w praktyce o dobre wrażenie warto dbać niezależnie od okoliczności. Jest ono bowiem przejawem naszej kultury osobistej, profesjonalizmu i zaangażowania w obszarach, które inni często zaniedbują. Dzięki niemu możemy zdobyć sympatię i zaufanie, a także poprawić własne interakcje społeczne.
